In ons zonnestelsel draaien niet alleen de bekende planeten hun rondje rond de zon. Er zijn daarnaast ook asteroïden dwergplaneten. En daar zijn er heel veel van, bolvormige objecten, kleiner dan de planeten van ons zonnestelsel
Planeten
In ons zonnestelsel is het een drukte van belang. Allerlei hemellichamen draaien hun rondje rond de zon. De meest bekende hiervan zijn de planeten. Vanaf de zon geteld, gaat het om de volgende reeks:
- Mercurius
- Venus
- Aarde
- Mars
- Jupiter
- Saturnus
- Uranus
- Neptunus
De meeste van deze planeten hebben op hun beurt zelf begeleiders, de manen, die rond de betreffende planeet hun rondjes maken. Onze Aarde heeft er slechts één, in verhouding tot de aarde zelf wel een hele grote. Planeten als Jupiter en Saturnus zijn erg groot en zwaar, en hebben tientallen manen en maantjes. Tussen Mars en Jupiter zou je nog een planeet verwachten, maar die is er niet. In plaats daarvan tref je daar een gordel van asteroïden of planetoïden aan, die allemaal in een baan rond de zon zitten. Misschien heeft het zwaartekrachtveld van grote buurman Jupiter planeetvorming op die plaats verhinderd.
Dwergplaneten
Behalve de gewone planeten is sinds 24 augustus 2006 een categorie hemellichamen, die op planeten lijken, gedefinieerd als dwergplaneet. Op die dag zijn definities van hemellichamen door de Internationale Astronomische Unie opnieuw vastgelegd. Dwergplaneten zijn kleiner dan de vastgestelde planeten, maar wel weer groter dan planetoïden. De vastgestelde definitie van het IAU stelt dat dwergplaneten:
- in een baan rond de zon draaien
- geen energie produceren door kernfusie (zoals in sterren gebeurt)
- bolvormig zijn geworden door de inwerking van het eigen zwaartekrachtveld.
- in een baan rond de zon draaien, maar deze niet hebben schoongeveegd. Er kunnen dus nog meerdere objecten in dezelfde baan zitten.
- geen satteliet zijn van een planeet.
Het gaat vooral om de vierde voorwaarde, die maakt dat er een verschil is tussen planeten en dwergplaneten. Pluto, volgens de oude definitie nog als planeet genoemd, is volgens de nieuwe definitie een dwergplaneet. Om je een idee te geven van de grootte van dwergplaneten: onze maan is groter.
Nieuwe kandidaten
In de planetoïdegordel staan enkele planetoïden, die bijna bolvormig zijn. Daarmee zouden ze kunnen voldoen aan een belangrijk onderdeel van de dwergplaneet-definitie. Ook in de gebieden in ons zonnestelsel die ver van de zon afliggen, staan nog een negental dwergplaneet-kandidaten, als tenminste kan worden aangetoond, dat de eigen zwaartekracht de reden is voor de bolvorm van het object. Voorlopig hebben deze dwergplaneten de verzamelnaam plutoïden gekregen, omdat ze in een regio van het zonnestelstel staan dat voorbij de baan van Pluto ligt. Sommige sterrenkundigen zijn ervan overtuigd, dat in het hele zonnestelsel wellicht nog ruim vijftig nieuwe dwergplaneten kunnen worden gedefinieerd.