In de twintigste eeuw zagen populaire zangbundels het licht, waarmee op scholen, in verenigingen of gewoon thuis samen gezongen kon worden. De nadelen van deze bundels waren enerzijds de omvang, maar anderzijds het gekozen repertoire. Leo van Gemert, als Franciscaner pater ingetreden onder de naam pater Urbanus presenteerde in het midden van de jaren vijftig een nieuwe handzame bundel: Zing!
Leo van Gemert
Op 9 april 1916 werd in Megen, tegenwoordig gemeente Oss, Leo van Gemert geboren, de oudste zoon van Johan van Gemert en Gerarda Coppens. In die tijd was het niet ongebruikelijk dat van elk katholiek gezin in het zuiden van het land op zijn minst één van de kinderen intrad in een kloostergemeenschap of voor priester ging studeren. Leo trad in 1936 in als pater Urbanus bij de Franciscaner monniken in het klooster in Megen. Leo zou in verschillende delen van het land te werk worden gesteld. Vaak was hij, behalve in het parochiewerk, ook actief in diverse takken van de jeugdbeweging. Vooral de muziek had zijn belangstelling. Hij merkte dat het ontbreken van geschikte en handzame zangbundels in de bijeenkomsten van de jeugdgroepen gemist werd. Ofwel het repertoire sloot onvoldoende uit bij de jeugd, ofwel de bundels waren te log en te groot, ofwel de prijs was een probleem.
Verzamelen
Leo besloot tot actie over te gaan. De eerste stap was het verzamelen van allerlei liederen. Het belangrijkste criterium was, dat de liederen geschikt moesten zijn om te gebruiken bij kampeertochten. Het te maken bundeltje moest bovendien zo goedkoop zijn, dat iedereen hem zou kunnen aanschaffen. Een nieuwe liedbundel zag het licht, ‘Singht ende weset vro’. In dit bundeltje was plaats voor een flinke partij liederen, vooral ook omdat er alleen teksten in stonden. Je kon voor vijftig cent ook niet veel meer verwachten.
Succes en het vervolg
De nieuwe bundel had meteen succes, maar het ontbreken van notenschrift in de bundel bleek ook een bezwaar. Als je een lied niet precies kende, kon je het zonder notenschrift ook moeilijk aangeleerd krijgen. Leo ging opnieuw aan de slag, want er moest een nieuwe bundel komen. Deze keer zou de bundel ook notenschrift moeten bevatten en bovendien moest het formaat nog wat kleiner, zodat het bundeltje gemakkelijk ook in de broekzak zou passen.
De nieuwe bundel: Zing!
In 1955 was de nieuwe bundel gereed: Zing! Het succes van Singht ende weset vro werd ver overtroffen. Zing! bleek in een enorme behoefte te voldoen en werd een doorslaand succes. Aan alle criteria was voldaan. Een klein boekje, prima kwaliteit, populaire liedselectie en de lage prijs. Uiteraard bevatte het boekje ook categorieën liederen waaraan niet te ontkomen viel, zoals vaderlandse en geestelijke liederen. Daarnaast was er genoeg ruimte voor vrolijke en in die tijd populaire liedjes. De schrijvende pers pikte het succes op en er verschenen tal van lovende kritieken.
De hierdoor gegenereerde aandacht maakte dat vele nieuwe drukken nodig werden. Dat maakte het mogelijk foutjes te verbeteren, liedjes en canons toe te voegen en hier en daar een te oubollig lied te schrappen. Zing! was niet alleen een succes in de diverse jeugdbewegingen, de bundel vond ook zijn weg naar vele huisgezinnen en werd ook op veel scholen intensief gebruikt.
Nieuwe uitgaven
Na het succes van Zing! hield Leo zich bezig met de ontwikkeling van een liedbundel voor kerkelijk gebruik. In zijn laatste standplaats was Leo benoemd als pastoor in Bleijerheide, in Zuid-Limburg. Op 31 december 1972 overleed Leo, pas 56 jaar, aan de gevolgen van een hartinfarct.
Zingen is heel belangrijk is mijn leven. Heb dit dus met veel interesse gelezen. Gezien de familienaam zou dit familie van jou kunnen zijn, Hans? Leuk geschreven.
Dank je wel, Rudi. Inderdaad familie, Leo van Gemert was mijn heeroom.
Leuke invalshoek en fijn artikel Hans.
Dank je wel, Fany
Muziek is belangrijk in ieders leven. Het kan alle emoties ondersteunen. Bijzonder, muzikale familie.
Je hebt helemaal gelijk, ik ben er blij mee 🙂