Op dinsdag 24 september 2013 vond in Pakistan een zware aardbeving plaats met een kracht van 7,7 op de schaal van Richter. De aardbeving kostte aan vele mensen het leven en er werd een zware schade aangericht aan wegen en gebouwen. En er was nog een effect: voor de kust van Pakistan ontstond een nieuw eiland.

Aardbeving

Dinsdag 24 september werd Pakistan opgeschrikt door een aardbeving. De beving, met een kracht van 7,7 op de schaal van Richter, vond plaats in een dunbevolkt gebied. Toch vielen er zeker 350 slachtoffers en was de schade groot. Aardbevingen vinden vaker in dit gebied plaats en niet zonder reden.

Tektonische platen

De aarde is geen massieve planeet, waarvan alle onderdelen gefixeerd zijn. De buitenste rand van de aardkorst bestaat uit een zestal tektonische platen, waarop werelddelen en oceanen te vinden zijn. De tektonische platen drijven op een dikke massa van vloeibaar gesteente. Dat drijven gaat niet snel, de platen schuiven met de snelheid van enkele millimeters tot centimeters per jaar van elkaar af of naar elkaar toe. Op wereldkaarten in een verre toekomst zal een ándere aarde te zien zijn.

Aardbevingen

De enorme tektonische platen bewegen van en naar elkaar. Dat gaat niet zonder geweld. Op sommige plaatsen schuiven de platen langs elkaar, op andere schuift de ene plaat gedeeltelijk onder of over een andere. Dat is geen vloeiend proces, maar gaat gepaard met schokken. Zo’n schok noemen we een aardbeving. Afhankelijk van de soort beweging die de platen ten opzichte van elkaar maken, bevindt het epicentrum van de beving, dus de plaats waar de schok plaatsvindt, op verschillende dieptes. De kracht van de schok wordt gemeten met behulp van de schaal van Richter. Dat is een logaritmische schaal. Een schok met een kracht van 7 op de schaal van Richter is dus 10 keer zo sterk als een schok met een kracht van 6 op de schaal van Richter.

India en Pakistanen

Het subcontinent waarop India en Pakistan liggen, drijft in noordelijke richting. Door deze beweging is onder meer het Himalaya-gebergte ontstaan. De beweging is nog gaande en veroorzaakt in deze regio nog steeds flinke bevingen.

Nieuw eiland

Na de aardbeving van 24 september bleek voor de kust van Pakistan een nieuw eiland te zijn ontstaan. Volgens seismologen gaat het hier om een moddervulkaan. Als een tektonische plaat onder een andere plaat schuift, kunnen zich materialen zoals keien, modder en gassen zich ondergronds gaan ophopen. Als zo’n onderaards reservoir gaat openbarsten, stromen de ophoopte materialen naar buiten. Men spreekt dan van een moddervulkaan. Gebeurt dit op de zeebodem, dan kan een eiland ontstaan. Het ontstaan van moddervulkanen na een aardbeving is op zich niet zo heel bijzonder, hoewel de afstand van het epicentrum van de beving tot het nieuwe eiland met een paar honderd kilometer wel weer erg ver is.

Stabiel?

Eilandjes als gevolg van een moddervulkaan ontstaan wel vaker. De bodem van zo’n eiland bestaat vooral uit modder en stenen. Erg stabiel is het eiland dus niet. Vergelijk het maar met een zandhoop maken op het strand als de vloed opkomt. Een flinke zandhoop houdt het een hele tijd, maar uiteindelijk stroomt de bodem er letterlijk onderuit. Dat gebeurt met de moddervulkanen ook. In het verleden zijn vaker eilandjes opgedoken voor de Pakistaanse kust, maar die zijn ook allemaal weer verdwenen. Het nieuwste eiland heeft flinke afmetingen, 80 meter lang, 40 meter breed en het komt ongeveer negen meter boven het wateroppervlak uit. Een flinke brok materiaal, maar te klein om een poging te doen het tegen de zee te beschermen. De verwachting is dan ook, dat het na een paar maanden weer teruggezakt zal zijn onder het zeeoppervlak.

 

Bron(nen):

• http://www.nbcnews.com/science/pakistan-earthquake-creates-new-island-mud-volcano-blame-4B11248003

• Scientias.nl